Дэлхийн бүх нуурын талбай 2,1 сая км² буюу эх газрын талбайд 1,4 % эзлэх юм.
Дэлхийн хамгийн томоохон нуурт Каспийн Тэнгис /388,000 км³ эзлэхүүнтэй/ болон Байгаль /23,000км³ эзлэхүүнтэй/ нуурыг тооцдог.
Дэлхийн хамгийн өндөрт орших нуур нь ДТД 3,810 м Өмнөд Америкийн Перу улсын Андын нуруунд орших Титикака нуур юм.
Монгол орны томоохон нуур Хөвсгөл 2612 км², Увс 3350 км², Хяргас 1407 км². Нуур бол аялал жуулчлалын хамгийн их ач холбогдолтой нөөцийн нэг юм.
Монгол орны усны нөөцийн 83,7%-г нуур, 10,5%-г мөсөн гол, 5,8%-г голын ус тус тус эзэлнэ.
Хотон нуур нь Баян-Өлгий аймгийн Цэнгэл сумын Ховд голын эхэнд 2084 м өндөрт оршдог нуур.
50,1км² талбайтай, 21,5 км урт, 4 км өргөн. Эргийн шугамын урт 48,8 км. Алтай таван Богд, Рашааны нурууны хур цас мөсөн голоос усжих Ховд, Хар, Цагаан гол, Хоромдог буюу Чулуут, Загастай зэрэг гол нуурт цутгаж Сыргаалийн хоолой гэдэг өргөн хоолойгоор Хурган нууртай холбогддог.
Нуурт 0,5 км² талбайтай битүү ой модоор хучигдсан ганц арал бий.
Усны тунгалагжилт 10м, эзэлхүүн 1311 сая м³, хамгийн гүн хэсэгтээ 58 м. Дунджаар 26,6 м гүн, туйлын цэнгэг устай, эрдэсжилт 0,09-0,01 г/л. Загас элбэг.
Хотон Хурган нуур ороход хоёр янзын замаар Өлгий хотоос явж болох бөгөөд замдаа Цэнгэл сумаар дайрч шатахуун нөөцлөх боломжтой. Хотон, Хурган нуурууд нь Монгол улсын хилийн зурвас нутагт орших тул Улаанбаатараас эсвэл Өлгий хотоос Хилийн Цэргийн Удирдах газраас хилийн зурваст Зорчих Зөвшөөрөл урьдчилан авдаг. Өлгийгээс Хотон Хурган нуур хүрэх замд Та Ховд голын үзэсгэлэнт хавцал, мөнх цаст Цэнгэл Хайрхан, эртний түрэгийн үеийн хүн чулуун дурсгалууд, булш хиргисүүр, сүг зураг, казах болон тува, урианхай ардын аж амьдрал, өвөрмөц хэл соёлтой танилцах боломжтой.
Хад чулуу ихтэй замтай тул хашир туршлагатай жолоочтой яваарай. Нуур хүрэхээс 20 орчим километрийн зайд Ховд голын гүүрээр гарахад хураамж төлдөг гэдгийг мартуузай. Харин буцаж гарахад бас тэрхүү хураамжийг авдаг нь үнэхээр сонин хэрэг. Гүүрний хураамжаас гадна Байгалийн Цогцолбор газрын хураамжийг давхар авдаг. Намар бол цас эрт ордог. Нэг шөнийн дотор л цасаар шуурч хоноод буцахдаа цасанд суух явдал тохиолдох олонтаа. Ховд голын гүүр гараад айлаас морь унаж нуур орвол холоос гялалзан гялтганах нуурын мандал, гар сунгахад оройд нь хүрэм санагдах мөнх цаст уулс, эртний мөстлийн ул мөр болох морен хунхууд үзэсгэлэн төгөлдөр харагдана. Нутгийн морьд бүгд тахтай байдаг нь чулуурхаг газар, хад асгаар дамжин их явдагтай холбоотой. Нуурын ойр орчимд цаг агаар ихээхэн хувирамтгай, нэг өдрийн дотор аагим халуун, хүйтэн бороо, үүлэрхэг тэнгэр, хаялах цас, исгэрэн үлээх цасан шуурга бүгдийг үзэх боломжтой. Хэрэв та азтай бол Хотон нуурыг үзэх боломж Танд тохионо.
|
2012-08-25 -